Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı İstatistiklerle Yaşlılar verisini paylaştı.
Buna göre, yaÅŸlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaÅŸtaki nüfus, 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kiÅŸi iken son beÅŸ yılda yüzde 22,6 artarak 2022 yılında 8 milyon 451 bin 669 kiÅŸi oldu. YaÅŸlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2017 yılında yüzde 8,5 iken, 2022 yılında yüzde 9,9’a yükseldi. YaÅŸlı nüfusun 2022 yılında yüzde 44,4’ünü erkek nüfus, yüzde 55,6’sını kadın nüfus oluÅŸturdu.
Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
YAÅžLI NÃœFUSUNUN YÃœZDE 64,5’Ä°NÄ°N 65-74 YAÅž GRUBUNDA YER ALDIÄžI GÖRÃœLDÃœ
YaÅŸlı nüfus yaÅŸ grubuna göre incelendiÄŸinde, 2017 yılında yaÅŸlı nüfusun yüzde 61,6’sının 65-74 yaÅŸ grubunda, yüzde 29,7’sinin 75-84 yaÅŸ grubunda ve yüzde 8,6’sının 85 ve daha yukarı yaÅŸ grubunda yer aldığı görülürken, 2022 yılında yüzde 64,5’inin 65-74 yaÅŸ grubunda, yüzde 27,7’sinin 75-84 yaÅŸ grubunda ve yüzde 7,9’unun 85 ve daha yukarı yaÅŸ grubunda yer aldığı görüldü.
YaÅŸlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluÅŸturan 100 yaÅŸ ve üzerindeki yaÅŸlı kiÅŸi sayısı, 2022 yılında 5 bin 344 oldu.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISI DEĞİŞTİ
YaÅŸlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0’u geçmesi nüfusun yaÅŸlanmasının bir göstergesidir. Türkiye’de yaÅŸlı nüfus, diÄŸer yaÅŸ gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösterdi.
Küresel yaÅŸlanma süreci olarak adlandırılan “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doÄŸurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte saÄŸlık alanında kaydedilen geliÅŸmeler, yaÅŸam standardının, refah düzeyinin ve doÄŸuÅŸta beklenen yaÅŸam süresinin artması ile nüfusun yaÅŸ yapısı ÅŸekil deÄŸiÅŸtirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaÅŸlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaÅŸlı nüfus yapısına sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaÅŸlı nüfus sayısal olarak oldukça fazladır.
TÃœRKÄ°YE NÃœFUSUNUN ORTANCA YAÅžI YÃœKSELDÄ°
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2017 yılında 31,7 iken 2022 yılında 33,5 oldu. Ortanca yaş 2022 yılında erkeklerde 32,8, kadınlarda 34,2 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına göre, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
YAÅžLI BAÄžIMLILIK ORANI 2022 YILINDA YÃœZDE 14,5 OLDU
Çalışma çağındaki yüz kiÅŸiye düşen yaÅŸlı sayısını ifade eden yaÅŸlı bağımlılık oranı, 2017 yılında yüzde 12,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 14,5’e yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.
184 ÃœLKE ARASINDAN 66. SIRADA YER ALDI
BirleÅŸmiÅŸ Milletler dünya nüfus tahminlerine göre 2022 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 975 milyon 105 bin 156 kiÅŸi, yaÅŸlı nüfusun ise 782 milyon 998 bin 642 kiÅŸi olduÄŸu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun yüzde 9,8’ini yaÅŸlı nüfus oluÅŸturdu. En yüksek yaÅŸlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla yüzde 29,9 ile Japonya, yüzde 24,1 ile Ä°talya ve yüzde 23,3 ile Finlandiya oldu. Türkiye, 184 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
YAÅžLI NÃœFUS ORANININ EN YÃœKSEK OLDUÄžU Ä°L SÄ°NOP
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2022 yılında yüzde 20,2 ile Sinop oldu. Bu ili yüzde 19,3 ile Kastamonu, yüzde 18,0 ile Giresun izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise yüzde 3,5 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,0 ile Hakkari, yüzde 4,1 ile Şanlıurfa izledi.
YAŞLI NÜFUSUNUN TOPLAM NÜFUS İÇİNDEKİ ORANININ 10,0 VE ÜZERİNDE OLDUĞU İL SAYISI 2022 YILINDA 52 OLDU
Yaklaşık her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert bulunduğu görüldü.
Türkiye’de 2022 yılında toplam 26 milyon 75 bin 365 haneden 6 milyon 276 bin 433’ünde yaÅŸlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaÅŸta en az bir fert bulunduÄŸu görüldü. DiÄŸer bir ifadeyle, hanelerin yüzde 24,1’inde en az bir yaÅŸlı fert yaÅŸadığı görüldü.
1 MİLYON 632 BİN 874 YAŞLININ TEK BAŞINA YAŞADIĞI GÖRÜLDÜ
En az bir yaÅŸlı fert bulunan 6 milyon 276 bin 433 hanenin 1 milyon 632 bin 874’ünün tek başına yaÅŸayan yaÅŸlı fertler oluÅŸturdu. Bu hanelerin yüzde 74,7’sini yaÅŸlı kadınlar, yüzde 25,3’ünü ise yaÅŸlı erkekler oluÅŸturdu.
TEK KİŞİLİK YAŞLI HANE HALKININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL BURDUR
En az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu il, 2022 yılında yüzde 35,5 ile Burdur oldu. Bu ili yüzde 35,0 ile Balıkesir, yüzde 34,5 ile Çanakkale izledi. Bu oranın en düşük olduğu il ise yüzde 7,8 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 13,5 ile Batman, yüzde 14,7 Şırnak ile izledi.
YaÅŸlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2’sinin 3 ve daha çok katlı binalarda ikamet ettiÄŸi görüldü.
En az bir yaÅŸlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2’sinin 3 ve daha fazla kata sahip binalarda ikamet ettiÄŸi görüldü. Söz konusu hanelerin yüzde 60,1’inin asansör bulunmayan, yüzde 39,9’unun ise asansörü bulunan binalarda yaÅŸadığı görüldü.
OKUMA YAZMA BÄ°LEN YAÅžLI NÃœFUS ORANI 2021 YILINDA 85,6 OLDU
Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı 2017 yılında yüzde 80,4 iken 2021 yılında yüzde 85,6 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı 2017 yılında yüzde 19,6 iken 2021 yılında yüzde 14,4 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranının, 2021 yılında yaşlı erkeklerin oranından 5,3 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı yüzde 22,3 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 4,2 oldu.
YaÅŸlı nüfus eÄŸitim durumuna göre incelendiÄŸinde, 2017 yılında yaÅŸlı nüfusun yüzde 44,5’i ilkokul mezunu, yüzde 6,0’ı ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu, yüzde 6,3’ü lise veya dengi okul mezunu, yüzde 6,2’si yükseköğretim mezunu iken 2021 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 46,5’e, ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı yüzde 8,5’e, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı yüzde 8,6’ya, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise yüzde 7,9 oldu.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI KADINLARIN ORANI, EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI ERKEKLERİN ORANININ 4,2 KATI OLDU
YaÅŸlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiÄŸinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduÄŸu görüldü. YaÅŸlı erkek nüfusun 2022 yılında yüzde 1,3’ünün hiç evlenmemiÅŸ, yüzde 83,7’sinin resmi nikahla evli, yüzde 3,8’inin boÅŸanmış, yüzde 11,2’sinin eÅŸi ölmüş olduÄŸu görülürken yaÅŸlı kadın nüfusun yüzde 2,8’inin hiç evlenmemiÅŸ, yüzde 46,1’inin resmi nikahla evli, yüzde 4,2’inin boÅŸanmış, yüzde 46,9’unun ise eÅŸi ölmüş olduÄŸu görüldü.
YAÅžLI NÃœFUSUNUN YOKSULLUK ORANI 2021 YILINDA 11,4 OLDU
Gelir ve yaÅŸam koÅŸulları araÅŸtırması sonuçlarına göre, eÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2017 yılında Türkiye geneli için yüzde 20,1 iken 2021 yılında yüzde 21,3 oldu. Bu oran, yaÅŸlı nüfus için 2017 yılında yüzde 15,5 iken 2021 yılında yüzde 11,4 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yaşlı erkeklerde yoksulluk oranı 2017 yılında yüzde 13,5 iken 2021 yılında yüzde 9,9 oldu. Yaşlı kadınlarda yoksulluk oranı ise 2017 yılında yüzde 17,0 iken 2021 yılında yüzde 12,6 oldu.
YAÅžLI NÃœFUSUNUN Ä°ÅžGÃœCÃœNE KATILMA ORANI 2021 YILINDA YÃœZDE 11,3 OLDU
İşgücü istatistiklerine göre, işgücüne katılma oranı 2017 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus için yüzde 52,8 iken 2021 yılında yüzde 51,4 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2017 yılında yüzde 12,2 iken 2021 yılında yüzde 11,3 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2021 yılında yüzde 18,6 iken yaşlı kadın nüfusta yüzde 5,4 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2017 yılında yüzde 2,2 iken 2021 yılında yüzde 3,0 olduğu görüldü.
ÇALIÅžAN YAÅžLI NÃœFUSUNUN 2021 YILINDA YÃœZDE 64,3’Ãœ TARIM SEKTÖRÃœNDE YER ALDI
Ä°ÅŸgücü istatistiklerine göre, istihdam edilen yaÅŸlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiÄŸinde, 2021 yılında yaÅŸlı nüfusun yüzde 64,3’ünün tarım, yüzde 27,3’ünün hizmetler, yüzde 6,3’ünün sanayi, yüzde 2,1’inin ise inÅŸaat sektöründe yer aldığı görüldü.
EN ÇOK DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN HAYATLARINI KAYBETTİ
Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, 2021 yılında ölen yaÅŸlıların yüzde 37,6’sı dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada yüzde 15,0 ile solunum sistemi hastalıkları, üçüncü sırada yüzde 12,0 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arası en önemli farkın iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde olduğu görüldü. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı kadınların oranının yaklaşık iki katı oldu. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yüzde 15,3 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 8,5 oldu.
ALZHEİMER HASTALIĞINDAN ÖLEN YAŞLILARIN ORANI 2021 YILINDA YÜZDE 3,0 OLDU
Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2017 yılında 13 bin 642 iken 2021 yılında 12 bin 239 oldu. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2017 yılında yüzde 4,6 iken bu oran 2021 yılında yüzde 3,0 oldu.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2021 yılında Alzheimer hastalığından ölen yaşlı erkeklerin oranı yüzde 2,2 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 3,8 oldu.
YaÅŸlı bireylerin yüzde 31,6’sı evde bakım hizmeti alarak yaÅŸamayı istediÄŸini belirtti.
Aile yapısı araÅŸtırması sonuçlarına göre 15 ve daha yukarı yaÅŸtaki bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaÅŸlandıklarındaki yaÅŸam tercihleri incelendiÄŸinde, yüzde 30,7’si evde bakım hizmeti almayı, yüzde 27,5’i çocuklarının yanında kalmayı, yüzde 15,0’i ise huzurevi/bakımevine gitmeyi istediÄŸini belirtti.
YaÅŸlı bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaÅŸlandıklarındaki yaÅŸam tercihleri incelendiÄŸinde, yüzde 46,0’sı çocuklarının yanında kalmayı, yüzde 31,6’sı evde bakım hizmeti almayı, yüzde 10,3’ü ise huzurevi/bakımevine gitmeyi istediÄŸini belirtti.
Yaşlı bireylerin, çocukları tarafından haftada birkaç kez ziyaret edilme oranı yüzde 55,0 oldu.
Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre çocukları ile aynı evde yaşamayan yaşlı bireylerin çocukları tarafından ziyaret edilme sıklığı incelendiğinde, haftada birkaç kez ziyaret edilme oranı yüzde 55,0 iken hiçbir zaman ziyaret edilmeme oranı yüzde 1,3 oldu. Haftada bir kez ziyaret edilme oranı yüzde 9,0, ayda birkaç kez ziyaret edilme oranı yüzde 15,4, ayda bir kez veya daha az sıklıkla ziyaret edilme oranı ise yüzde 19,3 oldu.
MUTLU OLDUÄžUNU BEYAN EDEN YAÅžLI BÄ°REYLERÄ°N ORANI YÃœZDE 57,7 OLDU
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, mutlu olduğunu beyan eden 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerin oranı 2022 yılında yüzde 49,7 iken bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki bireyler için yüzde 57,7 oldu. Genel mutluluk düzeyi orta seviyede olan yaşlı bireylerin oranı yüzde 28,6 iken mutsuz olduğunu beyan eden yaşlıların oranı ise yüzde 13,7 oldu.
YAÅžLI BÄ°REYLERÄ°N MUTLULUK KAYNAÄžI YÃœZDE 59,5 Ä°LE AÄ°LELERÄ° OLDU
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, yaşlı bireylerin 2017 yılında en önemli mutluluk kaynağı yüzde 65,8 ile aileleri, yüzde 16,5 ile çocukları, yüzde 7,2 ile eşleri, yüzde 6,4 ile torunları iken 2022 yılında yüzde 59,5 ile aileleri, yüzde 21,7 ile çocukları, yüzde 7,3 ile eşleri ve yüzde 7,0 ile torunları oldu.
Ä°NTERNET KULLANAN YAÅžLI BÄ°REYLERÄ°N ORANU 2022 YILINDA YÃœZDE 36,6 OLDU
Hanehalkı biliÅŸim teknolojileri kullanım araÅŸtırması sonuçlarına göre, Ä°nternet kullanan 65-74 yaÅŸ grubundaki bireylerin oranı 2017 yılında yüzde 11,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 36,6’ya yükseldi. Ä°nternet kullanan yaÅŸlı bireyler cinsiyete göre incelendiÄŸinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla Ä°nternet kullandığı görüldü. Ä°nternet kullanan yaÅŸlı erkeklerin oranı 2022 yılında yüzde 43,8 iken yaÅŸlı kadınların oranı yüzde 30,3 oldu.
